پروژسترون همراه با استروژن چرخه قاعدگی در زنان را تنظیم می‌کنند. متعادل نگه داشتن سطوح این دو هورمون در بدن ضروری می‌باشد. افزایش هر کدام از این دو هورمون ممکن است عوارض جانبی نامطلوبی بر عملکرد سیستم باروری زنان داشته باشد. کمبود پروژسترون یک مشکل شایع در زنانی که در سن باروری قرار دارند، می‌باشد. این زنان قادر به تولید کافی پروژسترون نیستند. در نتیجه، توصیه می‌شود که به صورت خارجی این پروژسترون‌ها را در قالب مکمل‌های پروژسترونی دریافت کنند. پروژسترون طبیعی اغلب جایگزین پروژسترون انسانی می‌گردد. در حالی‌که اغلب مشخص شده است که این هورمون‌ها کاملاً امن بوده و خطری را به همراه ندارند، اما برخی گزارشات در رابطه با عوارض جانبی نامطلوب آن‌ها در زنان وجود دارد. در این ‌جا عوارض جانبی آن‌ها را ذکر خواهیم کرد، اما قبل از آن، اجازه دهید بررسی‌ای در مورد عملکرد پروژسترون در بدن داشته باشیم.
 

نحوه کمک پروژسترون طبیعی به بدن

پروژسترون توسط تخمدان‌های زنان در سن باروری ترشح می‌شود. این هورمون در طول فاز لوتئال چرخه قاعدگی بیش از هورمون استروژن تولید می‌شود. مرحله لوتئال، مرحله دوم قاعدگی بوده که در آن تخم توسط تخمدان‌ها آزاد شده و شروع به حرکت به سمت رحم می‌کند. در این مرحله شانس باروری حداکثر می‌باشد. جهت آماده سازی برای بارداری احتمالی، سیگنال‌های پروژسترون باعث ضخیم شدن دیواره رحم می‌شود به طوری که تخم بارور می‌تواند در رحم جایگزین گردد. در صورتی‌که باروری رخ ندهد، دیواره رحم در طول این دوره ریزش کرده و سطوح پروژسترون کاهش می‌یابد که این موضوع نشانه انتهای چرخه قاعدگی می‌باشد. در صورت باروری، سطوح این هورمون تا هفته دوازدهم بارداری بالا باقی می‌ماند و بعد از آن جفت شروع به تولید این هورمون خواهد کرد.
 
در شرایطی که زن نمی‌تواند پروژسترون تولید کند، ممکن است با مشکلاتی در طول دوران بارداری روبرو شود. ناتوانی در حفظ حاملگی به واسطه عدم ضخامت کافی دیواره رحم برای جایگزینی جنین در آن رخ می‌دهد. بنابراین، صرف نظر از لقاح موفق، زن باز هم از ناباروری رنج می‌برد. از بروز این شرایط می‌توان به راحتی با استفاده از پروژسترون طبیعی پیش گیری کرد. پروژسترون طبیعی از منابع طبیعی مانند سیب زمینی شیرین تولید می‌شود. اگر چه پروژسترون طبیعی کاملاً مشابه با پروژسترون انسانی نیست، اما ویژگی‌های این هورمون را در بدن تقلید می‌کند به طوری‌که باعث برقراری تعادل هورمونی در بدن می‌گردد.
 

عوارض جانبی پروژسترون طبیعی

پروژسترون طبیعی معمولاً بسیار امن است و هیچ گونه عوارض جانبی نامطلوبی را به همراه ندارد. با این ‌حال، در طی چند سال گذشته، گزارشاتی در رابطه با عوارض جانبی استفاده از پروژسترون طبیعی گزارش شده است. در حالی‌که شواهد کافی جهت اثبات این موضوع که پروژسترون طبیعی برای بدن ضرر دارد، وجود ندارد، برخی شرکت‌های دارویی این هشدار را می‌دهند که پروژسترون طبیعی مضر است. یک دلیل احتمالی برای این موضوع می‌تواند این باشد که پروژسترون طبیعی یک نوع هورمون طبیعی است و نمی‌تواند توسط شرکت‌های دارویی به ثبت برسد. علاوه بر این، این هورمون به آسانی موجود است و ارزان‌تر از پروژسترون سنتزی می‌باشد. بنابراین، شرکت‌های دارویی نمی‌توانند محصول پروژسترون گران قیمت خود را به فروش برسانند.
 
با این‌ حال، از آن ‌جا که پروژسترون انسانی نقش مهمی در بدن ایفا می‌کند، در صورتی‌که سطح آن فراتر از حد نرمال باشد، قادر به نشان دادن عوارض جانبی می‌باشد. تخمدان‌های انسان در حدود 20 میلی‌گرم پروژسترون تولید می‌کند، بنا بر این دوز طبیعی پروژسترون نیز باید متناسب با آن مصرف شود. اگر چه پروژسترون طبیعی کاملاً مشابه با پروژسترون انسانی نیست، اما ویژگی‌های این هورمون را در بدن تقلید می‌کند به طوری‌که باعث برقراری تعادل هورمونی در بدن می‌گردد. پروژسترون در قالب کرم و شیاف استفاده می‌شود. کرم بهترین فرم پروژسترون می‌باشد، چون سلول‌های چربی در پوست پروژسترون را جذب کرده و آن را در مقادیر پایین در سراسر روز آزاد می‌کنند. از آن‌ جا که این مکانیزم تقلید کننده مکانیزم طبیعی می‌باشد، شما منبع پایدارتری از پروژسترون را دریافت می‌کنید.
 
شیاف‌ها به طور مستقیم درون رحم آزاد می‌شوند و به راحتی توسط رحم جذب می‌گردند. در این صورت، سطوح پروژسترون در مقایسه با مکانیزم طبیعی به طور ناگهانی افزایش می‌یابد. در صورتی‌که شما مکمل‌های پروژسترون خوراکی را مصرف می‌کنید، نیازمند دوز بسیار بالای پروژسترون هستید، چون اکثر این پروژسترون توسط کبد قبل از رسیدن به اندام‌های باروری تجزیه می‌شود.
 
برخی عوارض جانبی مصرف پروژسترون طبیعی در دوز بالا شامل سرگیجه، تهوع، سینه‌های بسیار حساس و غیره می‌باشد. شما می‌توانید برخی عوارض جانبی نامطلوب را هنگام شروع درمان نیز تجربه کنید. این موضوع به این دلیل است که پروژسترون طبیعی اساساً جایگاه‌های فعال استروژن را فعال می‌کند که موجب افزایش موقت در سطوح استروژن می‌گردد. با این ‌حال هنگامی‌که بدن شما از این مکمل‌ها استفاده می‌کند ممکن است به شیوه‌های مختلف واکنش نشان دهد.
 
در مجموع باید توجه داشت که خانم‌ها در سنین باروری بیش از هر زمانی و بیش از هر کسی به هورمون پروژسترون نیاز دارند و آن را تولید می‌کنند. پروژسترون نقش مهمی در چرخه قاعدگی زنان و توانایی آنها در باروری دارد. بنا بر این عدم تولید کافی این هورمون در خانم‌ها می‌تواند به مشکلات جدی منجر شود. البته پروژسترون مخصوص خانم ها نیست، بلکه مردان نیز برای سلامت جسمی و عملکرد جنسی به پروژسترون نیاز دارند. اهمیت پروژسترون به قدری است که امروزه می‌توان این هورمون را به عنوان اولین هورمون جهت درمان مشکلات جنسی و اختلالات هورمونی جنسی در مردان و زنان در نظر گرفت. خانم‌ها در سنین پیش از یائسگی به احتمال بیشتری در معرض کمبود پروژسترون قرار دارند.
 
سطح هورمون پروژسترون در مردان بالغ در حد سطح پروژسترون زنان در فاز فولیکولار چرخه قاعدگی است. اما با ورود زنان به فاز لوتئال چرخه قاعدگی (یعنی پس از تخمک گذاری)، سطح پروژسترون در خانم‌ها به بیش از دو برابر افزایش می‌یابد. در طول بارداری سطح پروژسترون زنان به بیش از 200 برابر افزایش پیدا می‌کند.
 
اگر شما هم از احساس خستگی، اختلالات قاعدگی، بیماری‌های پوستی و یا افزایش وزن رنج می‌برید، ممکن است کمبود پروژسترون مقصر این مشکلات باشد اگر چه این علامت‌ها می‌توانند بیان کننده مشکلات دیگری مانند کمبود آهن، کمبود ویتامین دی، اختلالات هورمون کورتیزول و خیلی بیماری‌های دیگر هم باشند
 
بنا بر این، پروژسترون طبیعی می‌تواند به منظور کمک به زنانی که با مشکلات ناباروری رو به رو هستند، مورد استفاده قرار گیرد. با این ‌حال، باید دوز صحیح این هورمون توسط پزشک تجویز گردد تا از بروز عوارض جانبی پیش‌گیری به عمل آید.
 
منبع: Her Haleness